3065 sayılı KDVK’nun 17/4-o’ncü maddesi uyarınca; “Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda vergisiz satış yapılan işyerlerinin ve bu işyerlerine ait depo ve ardiye gibi bağımsız birimlerin kiralanması” katma değer vergisinden istisna edilmiştir.
Aynı maddenin (17/4-ö) maddesinde de ; “Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda, ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri” de vergiden müstesnadır.
Bu vesile ile gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda;
- Vergisiz satış yapılan işyerlerinin ve bu işyerlerine ait depo ve ardiye gibi bağımsız birimlerin kiralanması KDVK’nun 17/4-o maddesine göre,
- İthalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri KDVK’nun 17/4-ö maddesine göre, KDV’den müstesnadır.
Ancak, istisna kapsamındaki hizmetlerin ifasını gerçekleştirmek için üçüncü şahıslardan alınan etiketleme, paketleme, istifleme, taşıtlara yükleme gibi işçilik ile iş makinesi kiralanması, vinç hizmetleri, iş makinesi ve taşıtlar için alınan yakıt vb teslimler, istisna kapsamında değerlendirilmeyeceğinden genel oranlar üzerinden KDV hesaplanacaktır.
Söz konusu istisna, eşya, yer ve hizmetliler yönünden sınırlandırılmıştır. Yani gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalar dışındaki yerlerde verilen hizmetler bu istisna kapsamına girmeyecektir.
Ardiye depolama ve terminal hizmetlerinin istisna kapsamında değerlendirilmesi için ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilmesi şarttır.
Her türlü hizmetler de bu istisna kapsamında değerlendirilmez. İstisnadan yalnızca kiralama, ardiye, depolama ve terminal hizmetleri yararlanmaktadır. İnşaat, taahhüt, mühendislik, gözetim gibi hizmetler verginin konusuna girmekte ve belirlenen oranlar üzerinden vergi hesaplanmaktadır. Gümrüklü sahalardaki kafeterya, lokanta, büfe gibi tesislerin işletilmesi faaliyetleri de verginin konusuna girmektedir. Gümrüklü sahadaki mağazaya verilen işçilik hizmetleri de GİB tarafından verilen muktezaya göre verginin konusuna girmektedir.
Gümrük müşavirlik hizmetleri de genel oranda KDV’ne tabidir.
Gümrüklü sahada kullanılmak veya tüketilmek üzere yurt içindeki firmalar tarafından yapılacak her türlü teslim KDV’ne tabi olacaktır. (GİB Mûkteza)
Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-o maddesindeki istisna vergisiz satış yapılan yerlerin kiralanmasına ilişkindir. Gümrük antrepoları vergisiz satış yapılan yerlerden değildir. Bu nedenle gümrüklü sahadaki bir antreponun kiralanması KDVK’na göre vergiye tabi olduğu yönünde İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 11.11.2010 tarih ve 511 mûktezası bulunmaktadır.
KDVK’nun 17/4-ö maddesi ile ihdas edilen istisnanın uygulanması açısından, gümrük beyannamesinin tescil tarihi kısıtlayıcı bir unsur teşkil etmemektedir. Dolayısıyla, gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen söz konusu hizmetlerin gümrük beyannamesi tescil edildikten sonra da verilmeye devam edilmesi halinde de KDVK’nun 17/4-ö maddesinde yer alan istisna hükmünden yararlanılması mümkündür. (İstanbul VDB Mûktezası 2015-142)
KDVK’nun 17/4-ö maddesinde yer bulan istisna, mallara yönelik hizmetler için geçerlidir. İçinde mal bulunmayan konteynerlere verilen hizmetler bu kapsamda değerlendirilmez. Konteyner içi hizmet denilen; bağlama-çözme, dolum, boşaltma, aktarma, muayene, numune alma gibi hizmetler bize göre istisna kapsamındadır.
İthalat ve ihracata konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallara verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri için tanınan istisna, söz konusu mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetlerinin fiilen gerçekleştirilmesi durumunda geçerli olacak bir uygulamadır. Bu itibarla, ithal, ihraç ve transit gelmeden malları getirecek firmalara söz konusu gümrüklü mallar henüz gelmeden kapalı ambar ve açık stoklama alanının tahsis edilmesi KDV’den istisna olmayıp, genel hükümlere göre vergiye tabidir. (Trabzon VDB’nın 2017-130 sayılı Mûktezası)
Nevzat BARAK
YMM/Bağımsız Denetçi